تأثیر روایات امام صادق بر مبانیِ تأویلیِ باطنی شهرستانی

Authors

اسما ایرانمنش

حسین خاکپور

علیرضا حیدری نسب

abstract

«شهرستانی»، به عنوان یکی از بزرگان اهل سنت در تفسیر خود با عنوان «مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار» از روایات ائمه اطهار‰ و به طور خاص امام صادق‰ بسیار تأثیر پذیرفته است. مقاله حاضر به روش تحلیلی با تتبع در تفسیر «مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار» شهرستانی به بررسی روش ها و مبانی جدید او درتفسیر و تأویل قرآن می پردازد. از جمله مبانی شهرستانی در تفسیر و تأویل قرآن سه زوج «مفروغ» و «مستانف»، «تضاد و ترتب» و «مناهج امر و خلق» می باشد که وی بسیار ماهرانه در تفسیر خود از این زوج ها استفاده کرده است. این مقاله با بررسی این سه روش، تأثیرپذیری شهرستانی را از روایات امام صادق‰ در هر یک از این سه زوج مطرح می سازد و در نهایت نتیجه می گیرد که شهرستانی، طبق روایات امام صادق‰ هر یک از این زوج ها را معرفی می کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روایت‏های تأویلی باطنی؛ تأویل‏ یا تداعی معانی

نوشتۀ حاضر در پی طرح این ادعا است که پاره‏ای از روایت‏های تأویلی - که با ساختار کلام و دلالت‏های متعارف زبانی قابل استناد به متن نیستند - در حقیقت تأویل نیستند. هر چند از این گونه روایت‏ها به تأویل تعبیر شده‏اند، اما به دلیل شباهت آنها به تأویل و از باب استطراد، چنین نام گرفته‏اند. این‌ها به جهت مشابهت‏هایی که با متن دارند، تداعی معانی هستند. گویندگان، بنا به پاره‏ای ملاحظات، این تأویل‏گون‏ها ر...

full text

امکان سنجی عرضه روایت های تأویلی باطنی بر قرآن

ن » عرض حدیث بر کتاب خدا « روایت هایی در متون حدیثی و،ود دارد که در آنها ازبههه میههان آمههده اسههت. ایههن روایههت ههها بههه منزلهه ارا هه راهکههار و سههنجه ای اسههت بههرایراستی آزمایی احادیث که مورد قبول عالمان اسلامی هم قرار گرفته اند.از سویی دیگر، روایت هایی در متون اسلامی و،ود دارد که حاوی آمهوزه ههایی اسهت کهه ازآنها با تعبیرِ تأویل و آن هم از نو باطنی آن یاد شده است. ایهن آمهوزه هها کهه من...

full text

جایگاه روایات امام صادق (ع) در تفاسیر عرفانی کامل

از جملۀ شخصیت‌هایی که روایت اقوالش را در تفاسیر مختلف شیعیان و عامۀ مسلمانان می‌توان بسیار دید، امام جعفر صادق (ع) است. عالمان شیعی به‌طبع با نظر به جایگاه آن امام و حجم بسیار روایاتش آراء او را در کتب تفسیری خود بسیار بازنموده‌اند. بااین‌حال، روایت اقوال تفسیری امام صادق (ع) اختصاصی به مفسران شیعی ندارد. از میان مفسران عامه بیش از همه گرایندگان به تصوف و پدید آورندگان تفاسیر عرفانی به نقل روای...

full text

روایات تأویلی در تفسیر فرات کوفی

تفسیر فرات کوفی تفسیری روایی از قرن سوم و از جمله تفاسیر کهن شیعی است. بخشی از روایات این کتاب، به تطبیق آیات بر اهل بیت 7 اختصاص یافته است؛ تطبیق و جری آیات با مصادیق عینی از مباحث قرآنی در حوزه تأویل است. در این نوشتار با مروری بر تأویل ابعاد و زوایای مختلف آن در لغت و حدیث، و چیستی آن در نگاه عالمان را بررسی می کنیم و سپس به گزارش و تحلیل برخی از این گونه روایات در این تفسیر می پردازیم. در ن...

full text

تاثیر روایات امام صادق علیه السلام بر اندیشه های شهرستانی در تفسیر مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار

امام صادق علیه السلام به عنوان صاحب مکتب جعفری احادیث بسیاری را از خود بر جای نهاده اند که در میان روایات تفسیری مفسران اهل سنت نمودی خاص یافته است. این احادیث به اشکال مختلفی در آثار آنان دیده می شوند. یکی از بزرگترین مفسرین اهل سنت شهرستانی است که در تفسیر خود از روایات اهل بیت علیهم السلام به ویژه امام صادق علیه السلام استفاده نموده و تاثیر زیادی از روایات ایشان گرفته است؛ و این موضوع اهمیت ...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه ثقلین

Publisher: پردیس فارابی دانشگاه تهران

ISSN 2383-3157

volume 1

issue 1 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023